قد انسان، ارتفاع یک انسان است. قد بسیار متغیر است، اما عموما در یک محدوده خاص قرار دارد (منحنی بل). بیشتر بزرگسالان، تا پیش از بیست سالگی به حداکثر قد خود می رسند. اما بلند قد شدن به عوامل متعددی بستگی دارد. سایز بدن افراد نتیجه ای از تداخل عوامل داخلی و محیطی در طول دوران رشد است. عوامل داخلی تعیین کننده قد، فاکتورهای ژنتیکی است که فرد از والدینش دریافت می کند و قابل تغییر نیست، عوامل محیطی تاثیر گذار نیز عبارتند از : تغذیه، آب و هوا، اقلیم و بیماریها و .... مثلاً شواهد موجود نشان می دهد نزدیکی یا دوری به خط استوا در اندازه بدن افراد موثر است.

اگر چه نمی توان عوامل محیطی و ژنتیکی را به راحتی جدا کرد ولی با بررسی ملل مختلف، نژادها و سرزمینهای گوناگون

این نتیجه به دست می آید که عوامل محیطی بسیار مهم اند. ضمنا افراد نیز می توانند رژیم غذایی مناسبی را انتخاب کنند تارشدی آرام و طولانی تر داشته باشند. از لحاظ فیزیولوژیک، یک مادر بلند قد، نوزادی با وزن گیری بهتر خواهد داشت زیرا فضای لگن مادر بیشتر است و جنین رشد بهتری در رحم دارد. در میان مواد مغذی مورد نیاز برای رشد قدی، مصرف به اندازه پروتئین ها و املاح از اهمیت ویژه ای برخوردار است. مصرف " روی " به مقدار کافی موجب رشد قدی مناسب خواهد شد، در خاورمیانه و خصوصاً ایران مصرف کم روی موجب کوتاه قدی می شود. به علاوه با کمبود روی سطح توانایی های مغزی و ایمنی بدن پائین آمده و ابتلا به بیماریهای مسری زیاد تر رخ می دهد. در بدن، هورمونی به نام هورمون رشد موجود است که در سنین کودکی و نوجوانی تکثیر سلولی، در این مناطق غضروفی را تحریک و موجب افزایش استخوان سازی می شود. استخوان سازی تا پایان سنین بلوغ، ادامه دارد یعنی تا اوایل 20 سالگی هنوز امکان افزایش قد وجود دارد. مهمترین قسمت رشد قد مربوط به استخوانهای پا میباشد. این استخوانها دارای صفحات رشدی هستند که تحت تاثیر هورمونها باعث رشد قد یک فرد میشوند. عوامل مختلف نظیر ژنتیک و تغذیه در رشد یک فرد موثرند. معمولا قد پسرها کمی بلند تر از قد دخترها است و رشد قدی دختران زودتر از پسران متوقف میشود.

 البته خصوصیات ارثی افراد نیز بسیار موثر است، با اینحال توجه به نکات زیر میتواند در افزایش قد (در محدوده سنی ذکر شده ) مفید باشد.

 1- خواب منظم و کافی و به هنگام : حدود 50% ترشح هورمون رشد در هنگام خواب عمیق است که طبق ساعت بیولوژیک بدن و شب هنگام  میباشد.

2- ورزش: در حین ورزش هورمونهای رشد شروع به ترشح می کنند و بهترین زمان برای ورزش هر روز صبح قبل از صرف صبحانه است.

3- مصرف شـیـر و لبنیات

4- تزریق هورمون رشد: در صورت لزوم این کار باید زیر نظر پزشک متخصص غدد انجام شود.

5- عدم مصرف داروهای نیرو زا قبل از سن بـلـوغ ، عدم مصرف انواع چیپس و پفک ها، عدم مصرف نوشابه های گازدار، نکشیدن سیگار

6- ماساژ: ماساژ کف پا بخصوص انگشت شست پا روشی ساده و جالب برای افزایش قد است. این کار سبب افزایش بیشتر هورمون رشد و در نتیجه افزایش قد می شود.

انواع کوتاه قدی:

1- ژنتیکی: این افراد از نظر ژنتیکی هم قد پدر و مادر خود هستند.

درمان: برای این گروه راههای درمانی زیادی وجود ندارد. جراحی در بعضی موارد موثر بوده است.

2- بیماری: بیماریهای مختلف نظیر سوء تغذیه و بیماریهای ریوی، خونی، استخوانی و ...موجب کوتاهی قد میشوند.

درمان: درمان بیماری زمینه ای تا قبل از بسته شدن صفحات رشدی

3- اختلالات هورمونی: اختلال در ترشح هورمونهای موثر در رشد باعث کوتاهی قد میشود.

درمان: تجویز هورمون مربوطه

 

شانس افزایش قد:

شانس بسیار بالا: دختران تا زیر 12 سال و پسران زیر 14 سال

شانس متوسط: دختران زیر 18 سال و پسران زیر 20 سال

شانس کم: دختران بالای 20 و پسران بالای 23 سال

شانس بسیارکم: دختران بالای 25 و پسران بالای 28 سال

بهترین راه برای تعیین شانس افزایش قد مراجعه به یک متخصص ارتوپدی و متخصص غدد درون ریز است.

 

بهترین روشهای افزایش قد حتی برای افراد با شانس بسیار بالا نیاز به زمان دارد. این راه را یک شبه نمیتوان طی کرد. از ورزش غافل نشوید. ورزش علاوه بر اینکه هزینه زیادی ندارد، اگر هم به افزایش وزنتان کمک نکرد به سلامتی شما کمک زیادی میکند و نهایتا اینکه منطقی باشید.  ورزشهایی مثل بسکتبال، والیبال، شنا، بدمینتون و تنیس برای کمک به افزایش قد بسیار مفید اند.